ایجاد سرطان توسط سی تی اسکن: سیتی اسکنها ممکن است تا ۵ درصد از موارد سرطان را ایجاد کنند
ایجاد سرطان توسط سی تی اسکن: سیتی اسکنها ممکن است تا ۵ درصد از موارد سرطان را ایجاد کنند
نتایج یک مطالعه جدید منتشر شده در JAMA Internal Medicine نشان میدهد که استفاده گسترده از سی تی اسکن (CT Scan) ممکن است در ایجاد حدود ۵ درصد از سرطانهای سالانه نقش داشته باشد. با وجود اینکه این برآوردها با سطحی از عدم قطعیت همراه است، متخصصان بر لزوم تعادل بین مزایا و خطرات این روش تصویربرداری پزشکی تأکید دارند.
در این تحقیق که دادههای مربوط به ۹۳ میلیون سیتی اسکن انجامشده در سال ۲۰۲۳ روی ۶۲ میلیون نفر را بررسی کرده، پژوهشگران تخمین زدهاند که این حجم از اسکن ممکن است به بروز ۱۰۳ هزار مورد سرطان در آینده منجر شود. این رقم، سیتی اسکن را در کنار عوامل خطری همچون مصرف الکل و چاقی قرار میدهد.
شایعترین سرطانهایی که با سیتی اسکن مرتبط دانسته شدهاند، سرطان ریه و سرطان روده بزرگ هستند؛ دو نوع سرطانی که در سالهای اخیر بهطرز نگرانکنندهای در میان افراد جوانتر افزایش یافتهاند. همچنین، بیشترین ارتباط با بروز سرطان، در اسکنهای مربوط به ناحیه شکم و لگن گزارش شده است.
پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو که این مطالعه را رهبری کردهاند، توصیه کردهاند که پزشکان تنها در مواقع ضروری از سیتی اسکن استفاده کرده و در این موارد نیز از کمترین دُز ممکن بهره بگیرند. به گفته آنها، در حالیکه سیتی اسکنها میتوانند نجاتبخش باشند، خطرات احتمالی آنها اغلب نادیده گرفته میشود و با توجه به حجم بالای استفاده از این روش در آمریکا، حتی خطرات اندک نیز میتوانند اثر چشمگیری داشته باشند.
از سال ۲۰۰۷ تاکنون، استفاده از سیتی اسکن در آمریکا حدود ۳۵ درصد افزایش یافته است؛ افزایشی که فقط با رشد جمعیت قابل توجیه نیست.
در عین حال، برخی کارشناسان تاکید میکنند که این برآوردها غیرمستقیم بوده و مبتنی بر مدلسازیهایی با سطحی از عدم اطمینان است. برای مثال، دادههای مربوط به بزرگسالان عمدتاً از مطالعات انجامشده روی بازماندگان بمباران اتمی ژاپن یا افرادی با مواجهه شغلی با اشعه استخراج شده است. بنابراین، نتیجهگیری قطعی در این زمینه همچنان دشوار است.
دکتر استفن دافی، استاد بازنشسته غربالگری سرطان از دانشگاه کویین مری لندن، گفته است که اگر سیتی اسکن توسط پزشک توصیه شود، بهتر است بیمار آن را انجام دهد. او تأکید میکند که خطر افزوده ناشی از هر اسکن تنها حدود ۰.۱ درصد در طول عمر بیمار است؛ در حالیکه خطر کلی ابتلا به سرطان در طول عمر، حدود ۴۰ درصد است. بنابراین، در بیشتر موارد، سود تشخیص و درمان بیماری با کمک سیتی اسکن، بسیار بیشتر از ریسک اندک آن است.
دکتر دورین لاو، متخصص زیستشناسی سرطان از دانشگاه برونل لندن نیز دیدگاهی مشابه دارد و میگوید: «یافتههای این مطالعه به این معنا نیست که افراد باید از انجام سیتی اسکن خودداری کنند. در بیشتر موارد، مزایای تشخیص زودهنگام بیماری بسیار بیشتر از خطرهای احتمالی آن است.»
با این حال، کارشناسان پیشنهاد میکنند که پزشکان میتوانند با بهرهگیری از الگوریتمهای تشخیصی و روشهای تصویربرداری جایگزین مانند سونوگرافی یا امآرآی، میزان استفاده غیرضروری از سیتی اسکن را کاهش دهند. در یک سرمقاله همراه با این تحقیق، متخصصان دانشگاه ییل و سیستم درمانی نیویورک پیشنهاد کردهاند که آموزش پزشکان در زمینه کاهش تستهای کمارزش و مشارکت بیماران در تصمیمگیری میتواند به تغییر فرهنگ استفاده از این روش کمک کند.
منبع : ایجاد سرطان توسط سی تی اسکن: سیتی اسکنها ممکن است تا ۵ درصد از موارد سرطان را ایجاد کنند
