کشورهای خلیج فارس به دنبال توافق هستهای با ایران؛ ترامپ از اسرائیل فاصله میگیرد
کشورهای خلیج فارس به دنبال توافق هستهای با ایران؛ ترامپ از اسرائیل فاصله میگیرد
در حالی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، از مواضع سنتی نزدیک به اسرائیل فاصله گرفته، برخی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از تلاشها برای دستیابی به توافق هستهای جدید با ایران حمایت میکنند. ترامپ در جریان سفر خود به خاورمیانه اعلام کرد که مذاکرات غیرمستقیم با ایران برای رسیدن به «صلحی بلندمدت» در جریان است و حتی گفت: «احتمال دارد به توافقی نزدیک شده باشیم.»
اظهارات ترامپ در دوحه، پایتخت قطر، بیان شد؛ جایی که وی صراحتاً نقش قطر را در ترغیب واشنگتن به پیگیری دیپلماتیک مذاکرات هستهای به جای اقدام نظامی برجسته کرد. ترامپ در اظهاراتی کمسابقه گفت که ایران باید از امیر قطر بابت این تلاشها «تشکر بزرگی» بکند و تاکید کرد که نگرانی قطر از آلودگی زیستمحیطی ناشی از حمله به تاسیسات هستهای ایران، بخشی از دلایل عدم حمله بوده است.
از سوی دیگر، عربستان سعودی نیز موضعی حمایتی در قبال توافق هستهای اتخاذ کرده است. وزیر امور خارجه عربستان، فیصل بن فرحان، ضمن تایید حمایت کامل ریاض از مذاکرات هستهای، اظهار کرد که توافق با ایران میتواند ریسکهای منطقه را کاهش داده و زمینهساز سرمایهگذاری و همکاری بیشتر میان کشورها شود.
این تغییر موضع کشورهای خلیج فارس نسبت به دهه گذشته چشمگیر است؛ زمانی که عربستان، امارات و اسرائیل همگی با توافق هستهای ۲۰۱۵ (برجام) مخالف بودند. حتی امارات در گزارش اخیر «امواج مدیا» تمایل خود برای مشارکت در پروژه غنیسازی منطقهای اورانیوم در ایران را اعلام کرده، هرچند عربستان هنوز محتاطتر برخورد کرده است.
سفر ترامپ همچنین با اعلام قراردادهای کلان فروش تسلیحات و همکاریهای فناورانه با عربستان همراه بود. وی در ریاض با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، دیدار و گفتوگو کرد و حتی از نقش بن سلمان و اردوغان در ترغیبش به لغو تحریمها علیه سوریه سخن گفت؛ اقدامی که اسرائیل به شدت با آن مخالفت کرده بود.
اما چالش اصلی ترامپ نه در خاورمیانه بلکه در واشنگتن است. جمهوریخواهان تندرو از جمله سناتورهای لیندزی گراهام و تام کاتن خواستار ارائه توافق احتمالی به سنا و تصویب آن به عنوان یک معاهده رسمی شدهاند؛ اقدامی که نیازمند حمایت ۶۷ سناتور است و در صورت عدم موفقیت، احتمال لغو مجدد توافق را در آینده افزایش میدهد.
ایران نیز همچنان بر خطوط قرمز خود تاکید دارد. وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی، اعلام کرده که تهران حاضر به مذاکره درباره موضوع غنیسازی یا باقیماندن تحریمها نیست. به گفته او، پیششرط ایران برای هرگونه توافق جدید، رفع کامل تحریمها و به رسمیت شناختن حق غنیسازی است.
در حالی که ترامپ در منطقه بهدنبال حمایت برای توافق است، در داخل آمریکا با مخالفتهای جدی روبروست؛ تضادی که میتواند سرنوشت مذاکرات هستهای را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
منبع : کشورهای خلیج فارس به دنبال توافق هستهای با ایران؛ ترامپ از اسرائیل فاصله میگیرد
