شیارهای عمیق دریای شمال: ردپای کوههای یخی ۱۸ هزار ساله
شیارهای عمیق دریای شمال: ردپای کوههای یخی ۱۸ هزار ساله
کشف شواهدی از یخچالهای عظیم در دریای شمال
دانشمندان به تازگی شواهدی از عبور کوههای یخی غولپیکر از دریای شمال را کشف کردهاند که حدود ۱۸ هزار سال پیش، شیارهای عمیقی بر کف دریا ایجاد کردهاند. این کوههای یخی که اندازهشان با یک شهر متوسط برابری میکند، نگاهی منحصربهفرد به شرایط اقلیمی زمین در دورانهای گذشته ارائه میدهند.
دریای شمال یخزده: روایت کوههای یخی از عصر یخبندان
در حدود ۱۸ تا ۲۰ هزار سال پیش، طی آخرین عصر یخبندان، صفحات یخی عظیمی شمال اروپا را پوشانده بودند. با عقبنشینی سریع این صفحات، کوههای یخی بزرگی از یخچالها جدا شده و به سمت دریای شمال حرکت کردند و حتی به سواحل بریتانیا رسیدند. تیمی از دانشمندان از مؤسسه «بررسی قطب جنوب بریتانیا» به رهبری جیمز کرکهام، این شواهد را در قالب آثار حفاریشده در بستر دریا کشف کردند؛ دادههایی که در ابتدا برای اکتشاف نفت و گاز جمعآوری شده بود.
کرکهام توضیح میدهد: «براساس اندازه این شیارها و سطح دریاهای باستانی، برآورد میکنیم که این کوههای یخی بین پنج تا چند ده کیلومتر عرض و حدود دویست متر ضخامت داشتند؛ چیزی در ابعاد یک شهر متوسط بریتانیایی.»
اهمیت و ابعاد این کشف تاریخی
این یافتهها تصویر روشنی از اندازه و رفتار کوههای یخی که زمانی دریای شمال را درنوردیده بودند، ارائه میدهند. به گفته محققان، وجود چنین یخچالهایی نشان میدهد که این منطقه زمانی دارای صفحاتی یخی مشابه یخچالهای قطب جنوب امروز بوده است. حتی امروزه، کوههای یخی تختبالا همچنان از یخچالهای قطب جنوب جدا میشوند و اندازه برخی از آنها با ایالتهای کوچک آمریکا برابری میکند. این کوههای یخی اطلاعات ارزشمندی درباره واکنش صفحات یخی به تغییرات دمایی در اختیار ما میگذارند.
تغییر رفتار صفحات یخی در طول زمان
تحلیل شیارهای موجود در کف دریای شمال نشان میدهد که در طول زمان، اندازه کوههای یخی تغییر کرده است. ابتدا شیارهای عمیقی که توسط کوههای یخی بزرگ ایجاد شدهاند، و سپس ردپای کوچکتر و مارپیچیتر کوههای یخی کوچکتر مشاهده شده است. این الگو نشان میدهد که به مرور، کوههای یخی بزرگ جای خود را به تکههای یخ کوچکتر دادهاند؛ فرآیندی که احتمالاً نتیجه گرم شدن آبوهوا و فروپاشی تدریجی صفحات یخی بوده است.
بازنگری در ثبات صفحات یخی قطب جنوب
این یافتهها پرسشهایی مهم درباره آینده یخچالهای قطب جنوب مطرح میکنند. برخلاف تصور رایج، جدا شدن کوههای یخی بزرگ لزوماً نشانهای از ناپایداری یا فروپاشی قریبالوقوع صفحات یخی نیست. به گفته اما مکی از دانشگاه فلوریدا، «رخدادهای بزرگ جدا شدن یخچالها لزوماً نشانه بیثباتی نیستند.» او هشدار میدهد که خطر واقعی زمانی بروز میکند که دیگر شاهد رخدادهای بزرگ جدایش نباشیم، زیرا این به معنای فروپاشی تدریجی صفحات یخی است.
فروپاشی تدریجی؛ تهدیدی خاموش
نتایج تحقیقات نشان میدهد که فروپاشی آرام و پیوسته صفحات یخی، از طریق جدا شدن پیاپی تکههای کوچک، تهدیدی بسیار جدیتر از جدا شدنهای عظیم و ناگهانی است. با ضعیف شدن صفحات یخی، قطعات یخی کوچکتر به طور مکرر جدا میشوند که میتواند منجر به افزایش سطح دریا در مقیاسی جهانی شود.
منبع خبر: dailygalaxy.com
اخبار مرتبط با دنیای علم و دانش در جیبی 724:
بازگشت گرگ مخوف یا دستکاری ژنتیکی؟ چالشی تازه در مسیر احیای گونههای منقرضشده
