ظهور سویه جدید کرونا NB.1.8.1؛ هر آنچه باید بدانید
ظهور سویه جدید کرونا NB.1.8.1؛ هر آنچه باید بدانید
با ورود به ماههای سرد سال در استرالیا، ویروس کرونا بار دیگر خبرساز شده است. اینبار دلیل آن، ظهور یک سویه جدید به نام NB.1.8.1 است؛ سویهای که بهتازگی از سوی سازمان جهانی بهداشت بهعنوان «سویه تحت نظارت» شناخته شده، چراکه شیوع آن در حال افزایش بوده و برخی ویژگیهای نگرانکننده دارد.
وضعیت فعلی کرونا
بیش از پنج سال از اعلام جهانی همهگیری کرونا گذشته، اما هنوز هم موجهای مکرر ابتلا را شاهد هستیم. البته پیگیری دقیق موارد ابتلا نسبت به گذشته دشوارتر شده، زیرا تستگیری و گزارشدهی کاهش یافتهاند. با این حال، دادههای موجود نشان میدهند که در اواخر ماه مه ۲۰۲۵، شمار مبتلایان در استرالیا رو به افزایش بوده است.
توالییابی ژنومی نشان داده که NB.1.8.1 یکی از سویههای در حال گردش در کشور است و سهم آن رو به افزایش است. بر اساس آمار تا ۶ مه، این سویه در ایالتهای مختلف بین کمتر از ۱۰٪ (در ایالت استرالیای جنوبی) تا بیش از ۴۰٪ (در ایالت ویکتوریا) از موارد شناسایی شده را تشکیل میدهد.
همچنین بررسی فاضلاب در ایالت استرالیای غربی نشان میدهد که NB.1.8.1 اکنون سویه غالب در نمونههای این منطقه شده است.
در سطح جهانی نیز این سویه در حال گسترش است. تا اواخر آوریل ۲۰۲۵، حدود ۱۰.۷٪ از توالیهای ثبتشده مربوط به NB.1.8.1 بودهاند، در حالی که این رقم چهار هفته قبل فقط ۲.۵٪ بود. این رشد مداوم موجب شده تا نهادهای بهداشت عمومی بینالمللی آن را با دقت بیشتری زیر نظر بگیرند.
NB.1.8.1 بهویژه در کشورهای آسیایی مانند چین و هنگکنگ شیوع بیشتری داشته و در پایان آوریل، بهعنوان سویه غالب در آن مناطق شناخته شد.
این سویه از کجا آمده است؟
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، این سویه نخستین بار در نمونههایی از ژانویه ۲۰۲۵ شناسایی شد. NB.1.8.1 زیرمجموعهای از سویه اومیکرون و از نوادگان سویه ترکیبی XDV بهشمار میرود. سویههای ترکیبی حاصل ترکیب ژنتیکی دو یا چند سویه پیشین هستند.
ویژگیهای ژنتیکی و نتایج تحقیقات اولیه
NB.1.8.1 مانند سایر سویههای جدید، جهشهایی در پروتئین اسپایک دارد؛ همان پروتئینی که به ویروس اجازه میدهد از طریق گیرنده ACE2 وارد سلولهای بدن ما شود.
از جمله جهشهای مهم این سویه میتوان به T22N، F59S، G184S، A435S، V445H و T478I اشاره کرد. هنوز اطلاعات کاملی درباره اثر این جهشها در دست نیست، اما نتایج یک مطالعه آزمایشگاهی (که هنوز بهصورت رسمی داوری نشده) نشان داده NB.1.8.1 توانایی بالایی در اتصال به گیرندههای ACE2 دارد؛ بهطوری که نسبت به سویههای دیگر عملکرد موثرتری در نفوذ به سلولها دارد.
در همین مطالعه، توانایی پادتنهای موجود در بدن افراد واکسینهشده یا مبتلایان پیشین برای خنثیسازی این سویه بررسی شد. نتایج نشان داد که توان پادتنها برای مقابله با NB.1.8.1 حدود ۱.۵ برابر کمتر از سویه LP.8.1.1 است. این موضوع نشان میدهد که احتمال انتقال این سویه از فردی به فرد دیگر ممکن است بیشتر از سویههای قبلی باشد.
علائم و شدت بیماری
تا این لحظه، شواهدی مبنی بر اینکه NB.1.8.1 باعث بیماری شدیدتری نسبت به سویههای قبلی میشود وجود ندارد. علائم آن نیز شباهت زیادی به سایر زیرسویههای اومیکرون دارد.
علائم رایج شامل گلودرد، خستگی، تب، سرفه خفیف، بدندرد و گرفتگی بینی هستند. برخی بیماران نیز ممکن است علائم گوارشی را تجربه کنند.
واکسن و راههای پیشگیری
این سویه ممکن است در فصل زمستان استرالیا نقش پررنگی در موجهای تنفسی ایفا کند. به همین دلیل، مقامات بهداشت عمومی بر اهمیت ادامه نظارت ژنتیکی و افزایش پوشش واکسیناسیون با دُزهای تقویتی جدید تأکید دارند.
اگرچه سطح پادتنهای خنثیکننده در برابر NB.1.8.1 تا حدودی کاهش یافته، اما سازمان جهانی بهداشت تأکید کرده واکسنهای فعلی همچنان در جلوگیری از بروز بیماری شدید مؤثر هستند.
آخرین واکسن تقویتی موجود، سویه JN.1 را هدف قرار میدهد که NB.1.8.1 نیز از همان ریشه تکامل یافته است. بنابراین، تزریق این واکسن میتواند سطح مناسبی از محافظت را ارائه دهد.
با در نظر گرفتن شرایط جدید و ورود به فصل سرد، اگر شرایط لازم برای دریافت واکسن را دارید، اکنون میتواند زمان مناسبی برای دریافت دُز تقویتی باشد — بهویژه اگر جزء گروههای آسیبپذیر یا دارای بیماری زمینهای هستید.
