افزایش چهار برابری مصرف انرژی مراکز داده هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰

افزایش چهار برابری مصرف انرژی مراکز داده هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰

آژانس بین‌المللی انرژی (IEA): نگرانی‌ها درباره تهدیدات زیست‌محیطی اغراق‌آمیز است

با رشد بی‌سابقه فناوری هوش مصنوعی، پیش‌بینی می‌شود که تا پایان این دهه، مصرف انرژی مراکز داده‌ای که از این فناوری استفاده می‌کنند تقریباً به اندازه مصرف کنونی برق کشور ژاپن برسد. این در حالی است که تنها نیمی از این تقاضا ممکن است از منابع تجدیدپذیر تأمین شود.

بر اساس گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، تا سال ۲۰۳۰ میزان مصرف برق در ایالات متحده برای پردازش داده‌های هوش مصنوعی از مجموع برق مصرفی صنایع سنگین مانند فولاد، سیمان و شیمیایی فراتر خواهد رفت.

نقش تعیین‌کننده هوش مصنوعی در افزایش مصرف برق

گزارش IEA نشان می‌دهد که تقاضای جهانی برق توسط مراکز داده تا سال ۲۰۳۰ بیش از دو برابر خواهد شد و عمده این افزایش به دلیل نیاز روزافزون به پردازش داده‌های هوش مصنوعی است. تنها مراکز داده‌ی اختصاصی هوش مصنوعی با رشد چشمگیر روبه‌رو خواهند شد و مصرف برق آن‌ها چهار برابر می‌شود.

به گفته این نهاد بین‌المللی، هر مرکز داده‌ بزرگ می‌تواند به اندازه ۱۰۰٬۰۰۰ خانوار برق مصرف کند و مراکز در حال ساخت حتی تا ۲۰ برابر این میزان مصرف خواهند داشت.

مصرف زیاد، اما فرصت‌ساز

با وجود نگرانی‌ها، IEA معتقد است که تهدیدات زیست‌محیطی ناشی از رشد سریع هوش مصنوعی اغراق‌آمیز است. این گزارش تأکید می‌کند که استفاده هوشمندانه از فناوری هوش مصنوعی می‌تواند به بهینه‌سازی مصرف انرژی، طراحی شبکه‌های برق جدید، و افزایش بهره‌وری در صنایع کمک کند.

فاتح بیرول، رئیس IEA در این‌باره گفت:

«با رشد هوش مصنوعی، بخش انرژی در خط مقدم یکی از مهم‌ترین انقلاب‌های فناوری دوران ما قرار گرفته است. این فناوری ابزار قدرتمندی است، اما نحوه استفاده از آن در دست جوامع، دولت‌ها و شرکت‌هاست.»

او همچنین افزود که استفاده از هوش‌مصنوعی می‌تواند فرآیند طراحی شبکه‌های برق تجدیدپذیر را آسان‌تر کند؛ شبکه‌هایی که اکنون نیازمند بازطراحی هستند تا بتوانند با منابع ناپایدار مانند باد و خورشید هماهنگ شوند.

تهدیدات پنهان: از مصرف آب تا بازگشت زغال‌سنگ

با این حال، نگرانی‌هایی نیز در گزارش مطرح شده است. به‌ویژه در کشورهایی مانند آمریکا، ممکن است تقاضای فزاینده انرژی از طریق نیروگاه‌های گازی یا حتی نیروگاه‌های زغال‌سنگی تأمین شود که تا پیش از این در حال خروج از چرخه بودند. بازگشت دوباره این نیروگاه‌ها می‌تواند دستاوردهای اخیر در کاهش مصرف انرژی را زیر سوال ببرد.

همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که برخی مراکز داده برای خنک‌سازی سیستم‌های خود از مقادیر زیادی آب شیرین استفاده می‌کنند، که این موضوع می‌تواند در مناطق خشک جهان بحران‌زا باشد.

انتقاد از رویکرد خوش‌بینانه IEA

در همین حال، «کلود تورمس» وزیر سابق انرژی لوکزامبورگ و نماینده پیشین پارلمان سبز اروپا، IEA را به خوش‌بینی بیش از حد متهم کرده و گفت که این سازمان به‌جای هشدار و ارائه راهکارهای عملی به دولت‌ها، تصویری مثبت و غیرواقعی از وضعیت ارائه داده است.

او گفت:

«IEA به‌جای هشدارهای جدی درباره پیامدهای سنگین رشد مراکز داده و هوش‌مصنوعی بر سیستم‌های انرژی، به نوعی هدیه تبلیغاتی برای دولت ترامپ و شرکت‌های فناوری تبدیل شده است.»

منبع : گاردین