نخستین ثبت تاریخی از بلعیده شدن یک سیاره توسط ستاره با تلسکوپ جیمز وب
نخستین ثبت تاریخی از بلعیده شدن یک سیاره توسط ستاره با تلسکوپ جیمز وب
برای نخستینبار در تاریخ، اخترشناسان توانستند فرآیند بلعیده شدن یک سیاره توسط ستاره را به صورت مستقیم و با جزئیات دقیق ثبت کنند؛ رویدادی که برخلاف تصور قبلی، نه با انفجاری ناگهانی بلکه به آرامی و در طی میلیونها سال رخ داده است.
تحقیقات جدید دانشمندان مرکز NOIRLab وابسته به بنیاد ملی علوم آمریکا، با بهرهگیری از دادههای تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST)، تصویری شگفتانگیز از سرنوشت یک سیاره نمایش میدهد. برخلاف نظریههای قبلی، این سیاره غولپیکر که ابعادی مشابه مشتری داشت، بهجای بلعیده شدن ناگهانی، به آرامی به سمت ستارهاش مارپیچوار حرکت کرد تا سرانجام در دل آن نابود شد.
دادههای ثبتشده با ابزارهای مادونقرمز میانی (MIRI) و نزدیک (NIRSpec) جیمز وب، نشان دادند که این سیاره ابتدا شروع به لمس لایههای بیرونی ستاره کرد و همین تماس، فرآیند سقوط را شتاب داد.
کشف غیرمنتظره در دل کهکشان
نقطه آغاز این کشف به سال 2020 بازمیگردد؛ زمانی که یک درخشش نوری با نام ZTF SLRN-2020 نظر اخترشناسان را جلب کرد. این ستاره که در فاصلهای حدود ۱۲ هزار سال نوری از زمین و در کهکشان راه شیری قرار دارد، در دادههای قدیمیتر مأموریت NEOWISE نیز نشانههایی از افزایش درخشندگی را نشان داده بود.
اما ابزار MIRI نشان داد که برخلاف تصور، این ستاره هیچگاه آنقدر متورم نشده بود که بتواند یک سیاره را بهصورت ناگهانی ببلعد. به گفته دکتر رایان لاو:
«این پدیده بسیار نادر است و ما نمیدانستیم با چه چیزی مواجه خواهیم شد، اما تصاویر مادونقرمز وب اطلاعاتی ارزشمند درباره سرنوشت نهایی منظومهها به ما میدهند.»
سیارهای که آرام آرام ناپدید شد
بررسیها نشان میدهد که این سیاره بسیار نزدیکتر از عطارد به ستارهاش میچرخید و در طی میلیونها سال، مدارش به آرامی کوچکتر شد. در نهایت، با برخورد به جو بیرونی ستاره، گازهایی از سطح آن بیرون زدند که پس از سرد شدن، به غبار کیهانی تبدیل شدند.
دکتر مورگان مکلئود درباره این فرایند میگوید:
«سیاره در حالیکه به داخل ستاره میافتاد، بهنوعی اطراف آن پخش شد و این برخورد، گازهای سطحی ستاره را به بیرون پرتاب کرد.»
قرص گازی در اطراف ستاره
تلسکوپ وب علاوه بر غبار سرد، ساختار شگفتانگیز دیگری را نیز کشف کرد: یک قرص گازی داغ شامل مولکولهایی مانند مونوکسید کربن، مشابه مناطقی که معمولاً سیارات در آن شکل میگیرند.
به گفته دکتر کوالت سالیک:
«من انتظار نداشتم پس از بلعیده شدن یک سیاره، محیطی مشابه نواحی زایش سیاره را مشاهده کنیم. اما اکنون اینجا هستیم.»
آیا زمین نیز بلعیده خواهد شد؟
در پنج تا هفت میلیارد سال آینده، خورشید ما نیز به پایان عمرش نزدیک خواهد شد. با تمام شدن سوخت هستهای، خورشید به غول سرخ تبدیل میشود و ممکن است عطارد، زهره و شاید حتی زمین را ببلعد. حتی اگر زمین از بلعیده شدن فرار کند، گرمای شدید باعث نابودی کامل آن خواهد شد.
کشف پدیده ZTF SLRN-2020 تنها آغاز راه است. به کمک تلسکوپهای جدید مانند رصدخانه ورا روبین و تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن، دانشمندان امیدوارند موارد بیشتری از چنین برخوردهای کیهانی را ثبت و مطالعه کنند.
منبع خبر: www.earth.com
احبار مرتبط با علم و دانش را در جیبی 724 دنبال کنید:
تولد توله هایی با DNA گرگ وحشی منقرضشده؛ رستاخیزی واقعی یا نمایشی علمی؟
هرم اسرارآمیز زیر آب در ژاپن، تاریخ باستان را زیر و رو میکند
