مذاکرات هستهای ایران و آمریکا وارد سطح کارشناسی شد؛ گامی محتاطانه اما امیدوارکننده
مذاکرات هستهای ایران و آمریکا وارد سطح کارشناسی شد؛ گامی محتاطانه اما امیدوارکننده
دبی، امارات متحده عربی – مذاکرات میان ایران و ایالات متحده درباره برنامه هستهای ایران وارد مرحلهای جدید شد و از روز چهارشنبه در سطح کارشناسی ادامه مییابد؛ حرکتی که تحلیلگران آن را نشانهای از پیشرفت در مذاکرات میدانند، هرچند به معنای دستیابی قریبالوقوع به توافق نیست.
به گفته تحلیلگران، ورود به سطح فنی و کارشناسی نشان میدهد که دو طرف رویکردی واقعگرایانه در پیش گرفتهاند و مایلاند جزئیات فنی را بررسی کنند. کِلسِی داونپورت، مدیر سیاستهای عدم اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات، در اینباره گفت: «پذیرش گفتوگوهای فنی نشان میدهد هر دو طرف اهدافی عملگرایانه دارند و میخواهند وارد جزییات شوند.»
به گفته داونپورت، اگر نماینده آمریکا خواستار مطالبات حداکثری مانند توقف کامل غنیسازی از سوی ایران میبود، انگیزهای برای ادامه گفتوگوهای فنی باقی نمیماند.
با این حال، چالشهای فنی همچنان پابرجاست. یکی از پرسشهای کلیدی این است که چه سطحی از غنیسازی برای آمریکا قابل قبول خواهد بود؟ همچنین برنامه موشکی ایران و میزان لغو تحریمها از دیگر موضوعات حساس این مذاکرات هستند. ریچارد نِفیو، تحلیلگر موسسه واشنگتن و عضو سابق تیم مذاکراتی آمریکا، تأکید کرد: «ارزش گفتوگوهای کارشناسی وابسته به این است که آیا اراده سیاسی برای رسیدن به توافق وجود دارد یا خیر. در غیر این صورت، این گفتوگوها تنها وقتکُشی خواهند بود.»
در توافق سال ۲۰۱۵، کارشناسان فنی نقش تعیینکنندهای ایفا کردند. در آن زمان، ارنست مونییز، وزیر انرژی آمریکا و علیاکبر صالحی، رئیس وقت سازمان انرژی اتمی ایران، با دانش فنی خود موفق شدند بسیاری از جزییات توافق را نهایی کنند.
بر اساس توافق برجام، ایران متعهد شد غنیسازی اورانیوم را به ۳.۶۷ درصد محدود کرده و میزان ذخایر اورانیوم خود را به ۳۰۰ کیلوگرم برساند. اما اکنون ایران برخی از اورانیوم خود را تا ۶۰ درصد غنیسازی کرده است؛ سطحی که تنها یک گام فنی تا سطح تسلیحاتی (۹۰ درصد) فاصله دارد. طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ذخایر اورانیوم ایران در فوریه ۲۰۲۵ به بیش از ۸۲۰۰ کیلوگرم رسیده است.
داونپورت در ادامه افزود: «توافق عدم اشاعه زمانی معنا پیدا میکند که قابلیت اجرا و راستیآزمایی داشته باشد. آمریکا نیازمند تیم فنی قوی برای مذاکره در مورد محدودیتهای فنی و نظارت دقیق است تا هرگونه انحراف ایران بهموقع شناسایی و واکنش لازم نشان داده شود.»
هنوز مشخص نیست ایران و آمریکا چه کارشناسانی را به این مذاکرات خواهند فرستاد. هر دو طرف نسبت به محتوای گفتوگوها محتاطانه عمل کردهاند، اما به نظر میرسد از روند مذاکرات رضایت نسبی دارند.
با این حال، تنشهایی نیز به چشم میخورد. اظهارات استیو ویتکاف، نماینده آمریکا در امور خاورمیانه، در یک مصاحبه تلویزیونی درباره امکان بازگشت به سطح غنیسازی ۳.۶۷ درصد، با واکنش تند ایران مواجه شد. ویتکاف بعدها تأکید کرد: «توافق با ایران تنها زمانی ممکن است که یک توافق ترامپی باشد» و افزود: «ایران باید برنامه غنیسازی و تسلیحاتی خود را متوقف و حذف کند.»
در پاسخ، عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، تصریح کرد که موضوع غنیسازی قابل مذاکره نیست و گفت: «مسئله اصلی غنیسازی قابل چانهزنی نیست.»
کوری هیندراستاین، معاون مطالعات در بنیاد کارنگی، آغاز مذاکرات کارشناسی را نشانهای از خوشبینی محتاطانه دانست و افزود: «اگر توافقی وجود داشته باشد، این کارشناسان فنی هستند که آن را نهایی خواهند کرد.»
منبع : مذاکرات هستهای ایران و آمریکا وارد سطح کارشناسی شد؛ گامی محتاطانه اما امیدوارکننده
