سفر رئیس جمهور به باکو؛ نشانهای از گرم شدن روابط تهران و باکو

سفر رئیس جمهور به باکو؛ نشانهای از گرم شدن روابط تهران و باکو
باکو (AFP) — رئیسجمهور ایران، مسعود پزشکیان، روز دوشنبه در سفر نادری به باکو با همتای آذربایجانی خود دیدار کرد؛ سفری که به عنوان تازهترین نشانه از بهبود روابط میان دو کشور همسایه ارزیابی میشود.
روابط تهران و باکو در سالهای اخیر به دلیل نزدیکی جمهوری آذربایجان با اسرائیل ـ دشمن دیرینه ایران ـ و همچنین حمله به سفارت آذربایجان در تهران در ژانویه ۲۰۲۳، پرتنش بوده است.
پزشکیان در نشست خبری مشترک با الهام علیاف اظهار داشت: «ایران و آذربایجان میتوانند تمامی مسائل را از طریق مذاکره و با احترام متقابل به تمامیت ارضی یکدیگر حلوفصل کنند و روابط خود را تقویت نمایند.»
وی افزود: «ایران تلاش خواهد کرد روابط خود با آذربایجان را در تمامی حوزهها به سطحی راهبردی برساند. نباید اجازه دهیم دیگران میان ما اختلاف ایجاد کنند.»
الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان نیز گفت که این سفر، «بازتابدهنده سطح بالای روابط میان دو کشور» است و تأکید کرد: «مردم ما قرنها در فضای دوستی و برادری زیستهاند و امروز روابط دولتی ما بر همین پایه محکم در حال توسعه است.»
هفته گذشته، پزشکیان ابراز امیدواری کرده بود که روند بهبود سریع و جدی در روابط و همکاریهای دو کشور آغاز شود.
از جمله نشانههای نزدیکی اخیر میان تهران و باکو میتوان به برگزاری رزمایش مشترک دریایی در دریای خزر در ماه نوامبر اشاره کرد که به گزارش رسانههای ایرانی، طی دو روز برگزار شد.
با این حال، ایران همچنان نسبت به استفاده احتمالی اسرائیل از خاک آذربایجان برای حمله به جمهوری اسلامی ابراز نگرانی میکند. اسرائیل از تأمینکنندگان اصلی تسلیحات به باکو محسوب میشود.
در حمله به سفارت آذربایجان در تهران، یک مهاجم مسلح یک دیپلمات آذربایجانی را به قتل رساند و دو نگهبان را زخمی کرد. ایران این حمله را محکوم و آن را ناشی از «انگیزههای شخصی» دانست.
پس از این حادثه، جمهوری آذربایجان سفارت خود در تهران را تعطیل کرد و هر دو کشور اقدام به اخراج دیپلماتهای یکدیگر کردند. در میانه سال ۲۰۲۴، با صدور حکم اعدام برای مهاجم از سوی دادگاه ایرانی، سفارت آذربایجان فعالیت خود را از سر گرفت.
موضوع دیگری که به تنش میان تهران و باکو دامن زده، پروژه ایجاد کریدور موسوم به «زنگزور» است؛ مسیری زمینی که قرار است آذربایجان را به ترکیه، رقیب تاریخی ایران، متصل کند. تهران با این پروژه به شدت مخالف است، چرا که این مسیر در امتداد مرز ایران با ارمنستان قرار میگیرد.
ایران همواره نسبت به تحریک احساسات جداییطلبانه در میان اقلیت آذربایجانی خود ـ که جمعیتی نزدیک به ۱۰ میلیون نفر از ۸۳ میلیون جمعیت کشور را تشکیل میدهد ـ حساس بوده است.
منبع : سفر رئیس جمهور به باکو؛ نشانهای از گرم شدن روابط تهران و باکو

