مکانیسم ماشه و تاثیر آن بر قیمت ارز در ایران
همزمان با نزدیک شدن به پایان مهلت استفاده از مکانیسم ماشه، کشورهای اروپایی سختگیریهای خود را افزایش داده و تهدید کردهاند که در صورت عدم تمکین ایران، این مکانیسم را اجرا خواهند کرد. با این حال، توافق اخیر میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی احتمال تعویق یا لغو آن را افزایش داده است.
به گزارش اقتصادنیوز، افزایش قیمت ارز در تابستان عمدتاً ناشی از تنشهای سیاسی و نظامی بوده و نه واقعیات اقتصادی. کامران سلطانی، دبیر کانون صرافان، معتقد است که توافق اخیر ایران و آژانس، انتظارات روانی ناشی از مکانیسم ماشه را کاهش داده و زمینه را برای کاهش قیمت دلار فراهم کرده است.
وی توضیح داد: «اگر توافقی حاصل شود که اثر فشار اروپاییها از طریق مکانیسم ماشه را خنثی کند، آرامش بیشتری بر بازار ارز و دیگر بازارهای داخلی حاکم خواهد شد.» همچنین، بیانیه شورای عالی امنیت ملی مبنی بر تایید شیوهنامه همکاری با آژانس، نشان میدهد که مسیر مذاکرات هنوز باز است و این موضوع به کاهش التهابات بازار کمک میکند.
در عین حال، سلطانی بر نقش بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز تاکید کرد و گفت: «با افزایش عرضه در سامانههای رسمی، کاهش مدت زمان انتظار برای دریافت ارز و توزیع اسکناس در صرافیها، میتوان روند کاهش قیمتها را سرعت بخشید.» او نرخ واقعی ارز را همان نرخ سامانههای رسمی مانند نیما دانست و اظهار کرد که نرخ غیررسمی بیشتر تحت تاثیر تصمیمات سیاستگذار است و فاصلههای فعلی میان نرخ رسمی و غیررسمی قابل پیشگیری است.
در مورد بازار طلا، سلطانی اشاره کرد که کاهش محسوس قیمت طلا مانند ارز رخ نداده است، زیرا نرخ جهانی اونس طلا تحت تاثیر تنشهای بینالمللی مانند جنگ اوکراین و حمله اسرائیل به قطر افزایش یافته است و بنابراین قیمت داخلی طلا همچنان بالا مانده است.
جمعبندی:
مکانیسم ماشه و تهدید کشورهای اروپایی، به عنوان یک عامل سیاسی و روانی، مستقیماً بر قیمت ارز در ایران اثرگذار است. هرگونه کاهش تنش یا توافق با آژانس میتواند انتظار کاهش نرخ دلار را افزایش دهد، در حالی که اقدامات بانک مرکزی میتواند این روند را تثبیت و سرعت بخشد.
